N.J. Stoffel, ἐπίτομη τῆς καινὴς διαθήκης: ἡ γένεσις τοῦ ᾿Ιησοῦ

8. Ὅτε ἡ Μαρία πάλιν ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ, ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου κατ’ ὄναρ (ὄναρ, lat. somnium; ὕπνος, lat. somnus) ἐφάνη τῷ Ἰωσὴφ λέγων· 
   «Ἰωσήφ, υἱὸς Δαβίδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαρίαν, τὴν γυναῖκά σου· τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν Ἀγίου. Γεννήσει δὲ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν· οὗτος γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν».

Ἐγερθεὶς δὲ ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἑποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῴ ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου καὶ παρέλαβε τὴν Μαρίαν πρὸς ἑαυτόν.

9. Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐξῆλθε δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου, τοῦ πρώτου τῶν Ῥωμαίων αὐτοκράτορος, ἀπογράφεσθαι πάντας τοὺς πολίτας, ἕκαστον ἐν τῇ ἰδίᾳ πόλει.

Ὁ Ἰωσὴφ οὖν, ὅτι ἦν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαθίδ, ἐπορεύετο σὺν Μαρίᾳ ἐκ τῆς πόλεως Ναζαρὲτ εἰς τὴν πόλιν τοῦ Δαβίδ, ἣ ἐκαλεῖτο Βηθλεέμ.

Ἐκεῖ ἡ Μαρία ἐγέννησεν υἱὸν καὶ σπαργανώσασα αὐτὸν ἀνέκλινεν ἐν φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι.

10. Ἐν τῇ αὐτῇ χώρᾳ ἦσαν ποιμένες φυλάσσοντες τὰ ποίμνια τῆς νυκτός. Καὶ, ἰδού, ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου ἐφαίνετο αὐτοῖς καὶ εἶπεν·  
   «Μὴ φοβεῖσθε, εὐαγγελίζομαι γὰρ ἡμῖν χαρὰν μεγάλην, ἣ ἔσται παντὶ τῷ λαῷ.
   Σήμερον γὰρ ἐγεννήθη ὁ Σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος ἐν πόλει Δαβίδ , καὶ τοῦτο ὑμῖν τὸ σημεῖον· εὑρήσετε τὸ βρέφος ἐσπαργανωμένον καὶ κείμενον ἐν φάτνῃ».

Καὶ ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τὸν Θεὸν καὶ λεγόντων· Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκίας.

11. Ὡς δὲ οἱ ἄγγελοι ἀπῆλθον εἰς τὸν οὐρανόν, οἱ ποιμένες ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους· «Ἔλθωμεν εἰς Βηθλεὲμ καὶ ἴδωμεν, ὃ ὁ Κύριος ἐγνώρισεν ἡμῖν».

Καὶ ἦλθον σπεύσαντες καὶ εὗρον τήν τε Μαρίαν καὶ τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὸ βρέφος κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ.

Τότε διεγνώρισαν τὰ ῥήματα τοῦ ἀγγέλου καὶ ὑπέστρεψαν δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν Θεόν. Πάντες δέ, οἱ ἀκούσαντες τοῦτο, ἐθαύμασαν.

Τῇ δὲ ὀγδόῃ (· VIII) ἡμέρᾳ τὸ ὄνoμα τοῦ παιδίου ἐκλήθη Ἰησοῦς, ὥσπερ προσέταξεν ὁ ἄγγελος πρὸ τῆς γενεᾶς αὐτοῦ.

Zouke, Anagnostikon: 57. Πολιτεία Πεισιστράτου

    Πεισίστρατος, ὅτε ἐγκρατὴς τῆς ἀρχῆς ἐγένετο, μετεπέμψατο (μεταπέμπω: παρακαλέω) εἰς Ἀθήνας τοὺς ἀγρότας καὶ ἐν ἀγορᾷ τάδε πρὸς τούτους ἔλεξεν· «Ἄνδρες πολῖται, καθ’ ἡμέραν εἰς τὴν ἐκκλησίαν ἐρχόμενοι ἀλλήλοις μάχεσθε καὶ οὐδὲν ὑμᾶς αὐτοὺς ὠφελεῖτε. Διαλύσαντες τὰς πρὸς ἀλλήλους ἔχθρας διαλλάξασθε (διαλλάττω· φίλους ποιέω) ἀλλήλοις καὶ παύσασθε ἐρχόμενοι εἰς Ἀθήνας. ῞Εκαστος παρεχέτω ἑαυτὸν ἐν τοῖς ἀγροῖς δίκαιον τοῖς ἄλλοις. Μηδέποτε δ’ ἄεργοι (· ἀ-ἐργός) μένετε· οἱ γὰρ ἄεργοι ἐχθροὶ ἑαυτοῖς εἰσι καὶ δούλους τῶν παθῶν ἑαυτοὺς ποιοῦσιν. ᾽Εγὼ δὲ φιλῶν ὑμᾶς ὡς ἐμαυτὸν ἐπιμελήσομαι (ἐπιμελοῦμαι· προθυμοῦμαι· πάντα ποιῶ ὅπως τι γενήσεται) ὑμῶν βέλτιον ἢ ὑμεῖς ὑμῶν αὐτῶν. Κηδόμενος γὰρ ὑμῶν κήδομαι (· φροντίζω, βοηθέω, ἐπιλεμοῦμαι) ἐμαυτοῦ. Οὕτω δὲ φίλον ὑμῖν καὶ τῇ πατρίδι ποιήσω ἐμαυτόν, ὥστε οὐδὲν ὑμᾶς ἐπιλείψει (ἐπιλείπω· ἐνδέω, lat. deficio)· εἰ δ’ ἀπορήσετε (ἀπορέω· ἐν ἀπόροις εἰμι) σπερμάτων, εὐθὺς ταῦτα ἕξετε (τοῦτ’ ἔστιν, παρέξετε) παρ’ ἐμοῦ».

Πεισίστρατος ὁ τύραννος τῶν Ἀθηναιῶν

     Οἱ ἀγρόται ἀκούσαντες ταῦτα ἥσθησαν (< ἥδομαι) καὶ εἶπον· «᾽Επειδὴ καὶ ἡμεῖς κηδόμεθα ἡμῶν αὐτῶν, πεισόμεθά σοι. ᾽Εὰν σὺ φιλῇς ἡμᾶς καὶ δίκαιον σαυτὸν παρέχης, χάριν σοι ἕξομεν. Οὕτω πράττων σαυτῷ ὑπουργεῖς· εὐχόμεθα δὲ τῷ θεῷ συμπρᾶξαί (συμπράττω· βοηθέω) σοι».

    ᾽Εκ τούτου οἱ μὲν ἀγρόται ἐν τοῖς ἀγροῖς διέτριβον, Πεισίστρατος δὲ διῴκησε (< διοικέω· ἄρχω) τὰς Ἀθήνας σωφρόνως καὶ συμφερόντως ἑαυτῷ τε καὶ τοῖς πολίταις.

Zouke, Anagnostikon: 56. ῎Ελαφος καὶ ἁλιεύς

    ῎Ελαφος ὑπὸ κυνηγῶν ἐδιώκετο. Φεύγουσα οὖν ἔθει (θέω· τρέχω) σπουδῇ διὰ τοῦ πεδίου καὶ τῇ τῶν ποδῶν ταχυτῆτι εἰς τὸ ἄκρον αὐτοῦ ἀφίκετο, ἔνθα ποταμὸς ἔρρει. ᾽Εν αὐτῷ δ’ ἐπὶ νεὼς ἄνθρωπος ἔπλει, ὅς ταῖς χερσὶν ἔνευε (νεύω· κατασείω) πρὸς αὐτήν. ῾Ως τοῦτον ἡ ἔλαφος ἐθεάσατο, ἐδεῖτο (δέομαι· ἱκετεύω) αὐτοῦ κατακρύψαι αὐτὴν παντὶ τρόπῳ. Ὁ δὲ τοῖς λόγοις πείθει αὐτὴν εἰσελθεῖν (πείθω τινά τι = παραινέω τινὶ ποιεῖν τι) εἰς σπήλαιον, ἕως ἂν ἴδωσι, τί οἱ κυνηγοὶ δράσουσιν.

῎Ελαφος

    Οἱ μὲν μάτην πειραθέντες ἐν τῷ πεδίῳ θηρᾶσαι τὴν ἔλαφον καὶ τῷ πόνῳ ταλαιπωρηθέντες (ταλαιπωρέω· κάμνω) παρεγένοντο εἰς τὸν ποταμὸν καὶ τὸν ἄνθρωπον ἠρώτησαν, εἰ ἔλαφον τεθέαται παρελθοῦσαν ἐκεῖθεν.

    ῾Ο δὲ αἰδεσθεὶς (αἰδέομαι· φυλάττω) τὴν προτέραν πρὸς τὴν ἔλαφον ὁμολογίαν τῇ μὲν φωνῇ ἠρνεῖτο (ἀρνέομαι ↔  φημί) αὐτὴν θεάσασθαι, τῇ δὲ χειρὶ ἔνευεν, ὅπου ἐκέκρυπτο. Οἱ δὲ κυνηγοὶ πιστεύσαντες τοῖς λόγοις τούτου καὶ μάτην πειραθέντες ἀνευρεῖν εἴασαν (< ἐάω ↔ κωλύω) τὸ θήραμα καὶ ἀπῆλθον.

    ῾Ο δὲ παρεκάλεσε τότε τὴν ἔλαφον γεγωνυίᾳ (· ἐξακούστῳ) τῇ φωνῇ  ἐξελθεῖν ἐκ τοῦ σπηλαίου· οὐδεὶς γὰρ κίνδυνος ἦν αὐτῇ.

    ῾Η ἔλαφος ἐξελθοῦσα ἀπροσφωνητὶ (· οὐδὲν αὐτῷ λέγουσα) ἀπηλλάττετο. ῾Ο δ’ᾐτιάσατο τότε αὐτὴν λέγων· «῏Ω ἔλαφος, ἐγὼ μὲν ἤρκεσά (ἀρκέω· βοηθέω) σοι, ὥστε σωθῆναι, σὺ δὲ νῦν φεύγεις οὐδὲ φωνῆς ἀξιοῦσά με;» Ἡ δ’ ὑπολαβοῦσα ―εἶδε γάρ, ἅ τῇ χειρὶ ἔνευε τοῖς κυνηγοῖς καὶ ἠκροάσατο, ἃ ἔλεγεν αὐτοῖς― εἷπεν· «῏Ω φίλε, ἀλλ’ ἐγὼ ηὐχαρίστησα ἄν σοι καὶ ἐπῄνεσα (ἐπαινέω· εὐλογέω) τὴν προθυμίαν, εἰ μὴ μόνον τῷ λόγῳ ἀλλὰ καὶ ἔργῳ ἐβοήθησάς μοι».

Zouke, Anagnostikon: 55. Πλάτων

    Πλάτων* ὁ σοφὸς ἐν ᾽Ολυμπίᾳ ἀπαντήσας (ἀπαντᾷ δ’ὃς ἂν ἐντύχῃ τινίν) ἀνθρώποις ἀγνῶσι συν-ε-σκήνωσε μετ’αὐτῶν ἀγνὼς καὶ αὐτὸς ὤν αὐτοῖς. ᾽Ερωτηθεὶς δὲ περὶ τοῦ ὀνόματος τοῦτο μόνον ἐδήλωσεν ὅτι Πλάτων καλεῖται.

Πλάτων

    Ἅπαντα δὲ τὸν ἐν ᾽Ολυμπίᾳ χρόνον οὕτως ἐχειρώσατο αὐτοὺς τῇ συνουσίᾳ (· τῇ ὁμιλίᾳ), ὥστε φίλους τούτους ἐκτήσατο (< κτάομαι: ‘ganar’) καὶ μέγα ὑπ’αὐτῶν ἠγαπήθη.

    ᾽Επεὶ δ’ ἔμελλον οἴκαδε ἀναχωρήσειν, εἶπον αὐτῷ· «Σύ, ὦ Πλάτων, εὐεργέτηκας ἡμᾶς τῇ σῇ συνουσίᾳ διὰ ταῦτα χάριν σοι ἔχομεν. ῾Ημεῖς δὲ ὡς εὐεργετημένοι μάλιστα τε-τιμή-κα-μέν (< τιμάω) σε καὶ ἠγαπήκαμεν. ᾽Εὰν εἰς τὴν ἡμετέραν πατρίδα ἔλθῃς, ἔργῳ δηλώσομεν τὴν πρός σε ἀγάπην».

    Πλάτων δ’εἶπεν· «Καὶ ἐγὼ ὁμοίως ὑμᾶς ἠγάπησα· πολλῆς γὰρ τιμῆς ἠξιώθην (ἀξιόω· ἄξιον νομίζω) ὑφ’ ὑμῶν. Διό, ἐὰν ᾽Αθήναζε ἔλθητε, περὶ πολλοῦ ὑμᾶς ποιήσομαι (περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι· μέγα καὶ ἄξιόν τι εἶναι νομίζειν) καὶ ἐν παντὶ ὑμῖν βοηθήσω».

    Μετ’οὐ πολὺ οὗτοι εἰς Ἀθήνας ἦλθον καὶ ὁ Πλάτων μάλα φιλοφρόνως αὐτοὺς ὑπεδέξατο. Οἱ δ’ εἶπον· «Σὺ μὲν περὶ πλείστου ἡμᾶς ἐποιήσω· καὶ γὰρ ἐν Ὀλυμπίᾳ ὑπὸ σοῦ εὐεργετήθημεν καὶ ἐνταῦθα ἐν πολλοῖς ἐβοήθησας. Νῦν δ᾽ἥγησαι ἡμῖν εἰς  Ἀκαδημεῖαν* τοῦ ὁμωνύμου, ἵνα καὶ αὐτοῦ ἀπολαύσωμεν (ἀπολαύω· μετέχω)» Ὁ δὲ μειδιῶν (μειδιάω· γελάω) εἶπεν· «᾽Εγώ εἰμι ἐκεῖνος».

    Οἱ δ’ ἀκούσαντες ἐξεπλάγησαν (< ἐκ-πλήττω) μὲν καὶ ἐλυπήθησαν, ὅτι τοιοῦτον ἄνδρα ἠγνόησαν, ἐζήλωσαν (ζηλόω· θαυμάζω) δὲ τοῦ ἀνδρὸς τὴν ἁπλότητα· τῷ γὰρ τρόπῳ καὶ ἐν ᾽Ολυμπίᾳ καὶ ἐν ᾽Αθήναις ἐδεδηλώκει αὐτοῖς ὅτι καὶ ἄνευ τῶν λόγων οἷός τ’ ἐστὶ  (· δυνατόν ἐστι) χειροῦσθαι τοὺς συνόντας.

*Πλάτων ὁ φιλόσοφος Ἀθηναῖος ἦν τὸ γένος· ἐγένετο δὲ τῷ ἔτει 387, ἐτελεύτησε ἐν Ἀθήναις τῷ ἔτει 347 πρὸ Χριστοῦ. μαθητὴς δὲ Σωκράτους ἦν. τρὶς δὲ πέπλευκεν εἰς Σικελίαν. μαθηταὶ δ᾽ αὐτοῦ Σπεύσιππος, Ξενοκράτης καὶ Ἀριστοτέλης.

* Ἀκαδημία: γυμνάσιον ἐν Ἀθήναις, προάστειον ἀλσῶδες ἐν ᾧ διέτριβε Πλάτων, ἀπὸ Ἑκαδήμου τινὸς ἥρωος ὀνομασθέν. 

Zouke, Anagnostikon: 54. Λόγοι Ξενοφῶντος (cfr Xen., Anab. 3.2)

    Τοῖς ῞Ελλησι Ξενοφῶν ἀνακοινοῦται (ἀνακοινέομαι· συμβουλεύομαι ) τάδε· «Ἄνδρες, ὅτε οἱ ἡμέτεροι στρατηγοὶ ἔ-ζων, οἱ βάρβαροι ἐθυμοῦντο (θυμοῦμαι· ἀγανακτέω) μὲν ἡμῖν, ὅτι ἐ-καρπούμεθα (· καρπὸν ἐλαμβάνομεν) τὴν ἐκείνων χώραν, οὐδεὶς δ’ἐτόλμα ἐναντιοῦσθαι  (· μάχεσθαι) ἡμῖν· ἠξίουν γὰρ ἡμεροῦν ἡμᾶς, ἵνα ἡ χώρα αὐτῶν μὴ δῃοῖτο (δηιόω· πορθέω, φθείρω). Παντὶ δὲ τρόπῳ ἐδήλουν τοῦτο. ᾽Επεὶ δ᾽ οἱ στρατηγοὶ ἀπέθανον δόλῳ, ἀξιοῦσι ταπεινοῦν καὶ χειροῦσθαι ἡμᾶς. Διὸ κυσὶν (<
κύων) ὁμοιούμενοι ἐπ-ακολουθοῦσιν ἡμῖν δηλοῦντες ὅτι καιρὸν ἀναμένουσιν, ἵνα ἡμῖν ἐπιπέσωσιν (<ἐπι-πίπτω). ῾Ημεῖς δ’ αἰσθανόμενοι ταῦτα ἀντι-φυλαττόμεθα καὶ ἄγομεν διὰ πολεμίας καρπούμενοι τῶν ἐκ τῆς χώρας. Ἵνα δὲ ἀσφαλέστατα πορευώμεθα, ἐλευθερώμεθα τῶν σκευοφόρων (< σκεῦος· lat. impedimenta) πρῶτον καὶ πλαίσιον (· τετράγωνος τάξις στρατεύματος) τῶν ὁπλιτῶν ποιώμεθα· εἶτα δέ, εἰ γεφυροῖμεν* τὸν πρὸ ἡμῶν ποταμὸν φοίνιξιν*, περαιοίμεθα ἂν ῥᾳδίως εἰς τὴν ἔναντι χώραν, ἣ ἐπιτηδείων πληροῦται.

γεφυρῶ τὸν ποταμόν

φοῖνιξ 

     ᾽Ενταῦθα, ἐὰν χειρώμεθα (χείρομαι· ὑποτάττω) τοὺς οἰκοῦντας καὶ δῃῶμεν τοὺς ἀγρούς, ἕξομεν ἱκανὰ τὰ ἐπιτήδεια. Κληρῶμεν (< κλῆρος· lat. sors) οὖν τοὺς νῦν στρατηγοὺς καὶ τούτοις ἑπώμεθα. ῾Υμεῖς δ’ οἱ στρατιῶται ἔργῳ βεβαιοῦτε καὶ δηλοῦτε τὴν πρὸς αὐτοὺς εὐπείθειαν (< πείθομαι : ὑπακούω). ᾽Εὰν δέ τις ἀ-πειθῆ, ζημιούσθω (ζημιόω· κολάζω) αὐστηρῶς ».
    Ταῦτα εἶπεν. Οἱ δὲ στρατιῶται ἐπεκύρουν (ἐπικυρόω· lat. approbo) τοὺς λόγους,  καὶ ἐποίουν οὕτω.

Zouke, Anagnostikon: 53. Ἀγησίλαος ἐν Ἀσίᾳ

     Ἀγησίλαος* ἠξίου (ἀξιόω*· αἰτέω) παρὰ τῶν στρατιωτῶν μὴ δῃοῦν (< δηιόω· πορθέω, φθείρω) μηδ᾽ ἑρημοῦν τὴν Ασίαν· ἐγίγνωσκε γὰρ ὅτι, ἐὰν ταύτην δῃῶσί καὶ ἐρημῶσιν, οὐχ ἕξουσι τὰ ἐπιτήδεια (lat. commeatus). Παρῂνει (παραινέω· κελεύω, οὐχ ὡς δεσπότης, ἀλλ’ ἐξ ἴσου λέγων) δὲ πᾶσι βοηθεῖν τοῖς ἀροῦσι (< ἀρόω) τὴν χώραν, ἵνα οὕτω τὴν πρὸς τὴν γεωργίαν ἀγάπην δηλῶσιν. Εἰ δέ τινας ὁρῴη ἀδίκους πρὸς τοὺς γεωργοῦντας, τούτους ἰσχυρῶς ἐζημίου (ζημιόω· κολάζω). «Δεῖ», ἔλεγε τοῖς στρατιώταις, «μὴ δουλοῦν, ἀλλ’ ἔργῳ ἐλευθεροῦν τοὺς ῞Ελληνας· οὕτω γὰρ ἂν βεβαιοῖμεν (< βέβαιος· lat. firmus, stabilis) τὴν πρὸς ἡμᾶς πίστιν τῶν ῾Ελλήνων».

σκηνή

       ᾽Επεμελεῖτο (ἐπιμελοῦμαι· προθυμοῦμαι πάντα ποιῶ ὅπως τι γενήσεται), δέ, ὅπως καὶ τὰ καταλελειμμένα (<κατα-λείπω) παιδία συσκηνοῖεν (< σύν-σκηνή), τοὺς δὲ γέροντας αἰχμαλώτους (· τοὺς ἁλισκωμένους) τιμῆς ἠξίου*, ὥστε οἱ μανθάνοντες τοῦτο εὐμενεῖς αὐτῷ ἦσαν. Οὕτω κατώρθου (< κατα-ὀρθόω) ἄρχειν ἐν Ἀσίᾳ δι’ ἀγάπης μᾶλλον ἢ διὰ φόβου.

* ἦν δὲ Λακεδαιμονίων ἐπιφανὴς καὶ γενναῖος βασιλεὺς (444-358 a. C.)

*ἀξιόω·
1. Considerar digno, tener por digno a alguien (acc.) de algo (gen.)
2. Considerar conveniente, pedir a alguien (acc.) algo (inf.): αἰτέω

Zouke, Anagnostikon: 52. Ὁ βασιλεὺς τῶν Περσῶν περὶ γεωργίας

῾Ο βασιλεὺς τῶν Περσῶν ἡγεῖτο (ἡγέομαι· κρίνω) τὴν γεωργίαν ἐν τοῖς καλλίστοις ἐπιμελήμασιν (ἐπιμελοῦμαι· προθυμοῦμαι πάντα ποιῶ ὅπως τι γενήσεται) εἶναι. Διὸ (δι’ὅ: lat. quare) τοῖς ἐπιμελουμένοις αὐτῆς καὶ παρεχομένοις τὴν χώραν πυκνῶς (πυκνός ↔ μανός: lat. rarus, ἀραιός: lat. tenuis) συνοικουμένην παρεῖχε πάντα, ὧν ἐδέοντο. Πρῶτον μέν, διότι οὗτοι μάλιστα ἂν εὐσεβεῖεν τὰ πρὸς τοὺς θεούς· ἐκ γὰρ τῶν γιγνομένων καρπῶν κοσμοῦνται καὶ βωμοὶ* καὶ ἀγάλματα* καὶ ναοί*. Δεύτερον δέ, διότι ἡ γῆ γεωργουμένη ἀμείβει (· μεταβάλλει) τοὺς γεωργοὺς ἀνδρίζουσα καὶ γυμνάζουσα αὐτούς. Τοὺς δὲ μὴ προθυμουμένους τῶν γεωργῶν ἐτιμωρεῖτο (τιμωρέω· κολάζω) καὶ τὴν χώραν αὐτοὺς ἀφῃρεῖτο (< ἀφ-αιρέω), ἵνα τοῖς ἐργαζομένοις διανέμοι ταύτην καὶ οὕτω μὴ στεροῖτο (lat. sterilis) ἡ πατρὶς καρπῶν. ῎Ελεγε δ’ αὐτοῖς· «᾽Εὰν ἡ χώρα μὴ γεωργῆται, οὐ μόνον αὕτη, ἀλλὰ καὶ ἡ πατρὶς ἀδικεῖται· ἡ γὰρ ἀργία (< ἀ-ἔργια) τὸ ἀπόλεμον (< ἀ-πόλεμος) παρασκευάζει. Ὅταν δὲ στερώμεθα καρπῶν καὶ ἀπόλεμοι ὦμεν, τότε κακῶς μὲν πάσχει ἡ χώρα, κινδυνεύομεν δὲ πάντες ὑπὸ τοῖς πολεμίοις γενέσθαι· εἰ γὰρ οἱ πολέμιοι ὁρῷεν ἡμᾶς ἀπολέμους, οὐκ ἂν εὐλαβοῖντο (lat. cavere) τὸν κίνδυνον καὶ προθυμοῖντο ἂν καταστρέψασθαι ἡμας. ᾽Επιμελεῖσθε οὖν τῆς γεωργίας, ἵνα  καὶ ὑμεῖς εὖ πράττητε καὶ τῇ πατρίδι ὑπουργῆτε (ὑπουργέω· βοηθέω)».

ναὸς καὶ βωμὸς ἄνευ ἀγάλματος

Zouke, Anagnostikon: 51. Φάλαρις καὶ Στησίχορος

Φάλαρις* Σικελιώτης (· ὁ τῆς Σικελίας πολίτης) σκοπῶν ἐπιχειρεῖν (· καταλαμβάνειν) τυραννίδι ἐθεράπευε τὸν δῆμον καὶ αὐτῷ παρῄνει (παραινέω· συμβουλεύω, πείθω) ἐπὶ τοὺς δυνατοὺς (· τοὺς ἀνθρώπους πλουσίους) λέγων· « Ἄνδρες πολῖται, οἱ μὲν δυνατοὶ τῶν πάντων κρατοῦσι καὶ συνεχῶς πλεονεκτοῦσι (< ὁ πλεονέκτης = ὁ πλέον ἔχων) καὶ τὸν δῆμον ἀδικοῦσιν· ὑμεῖς δ’ οὐδὲν σκοπεῖτε, ὅπως τῶν ἀδικιῶν ἀπαλλαγήσεσθε (ἀπαλλάττω· ἐλευθερόω), καρτερεῖτε (· διαφέρετε) δὲ ταύτας ὡς δοῦλοι. ᾽Εὰν ὑπουργῆτε αὐτοῖς (τοῦτ’ ἔστιν, τοῖς δυνατοῖς) καὶ διατελῆτε καρτεροῦντες (· συνεχῶς  καρτερῆτε) τὰς τούτων ἀδικίας, κινδυνεύσετε δοῦλοι γενέσθαι».

Σικελία

Διὰ ταῦτα τὸ πλῆθος ἐφίλει αὐτὸν καὶ αὐτῷ αἰτοῦντι φυλακὴν προθύμως παρεῖχε.

Στησίχορος*  δ’ ὁ ποιητὴς ὑποτοπῶν (· ὑπολαμβάνων, ὑποπτεύων) ἐπιχειρεῖν τὸν Φάλαριν τυραννίδι ἔλεξεν εἰς τὸ πλῆθος· « ῞Ιππος τις κατεῖχε μόνος λειμῶνα καὶ ἐνέμετο αὐτόν, ἔλαφος δέ τις διέφθειρε τὴν νομήν. ῾Ο δ’ ἵππος ποθῶν τὴν ἀδικοῦσαν κολάσαι προσέρχεται ἀνθρώπῳ κυνηγῷ (cfr cast. cinegética) καὶ τοῦτον ἠρώτα πῶς ἂν κρατοίη τῆς ἐλάφου. ῾Ο δ’ ἔλεξεν· «᾽Εὰν βούλῃ κρατεῖν τῆς ἐλάφου, χαλινὸν λαβὲ καὶ δέξαι ἐμὲ ἀναβάτην (· ἱππέα) ». Καὶ ἐγένετο οὕτω. Καὶ ἡ μὲν ἔλαφος τοξευθεῖσα (< τόξον) ἀπέθανεν, ὁ δ’ ἵππος δοῦλος τοῦ ἀναβάτου ἐγεγόνει. Οὕτω καὶ ὑμεῖς, εἰ βοηθοῖτε, ὅπως ἀπαλλαγείητε τῶν δυνατῶν, κακῶς μὲν ἂν ποιοῖτε αὐτούς, κινδυνεύοιτε δ’ ἂν ὅμως ὑπὸ χείρονι κυρίῳ γενέσθαι. Μὴ οὖν προσέχετε τῷ τῶν δυνατῶν κινδύνῳ, ἀλλὰ καρτερεῖτε τοῦτον, ἵνα μὴ εἰς μείζονα κίνδυνον περιπέσητε (< περιπίπτω)». Ἀλλ’ οὐδὲν ἔπειθε τοὺς Σικελιώτας. Καὶ μετ’ οὐ πολὺ Φάλαρις τύραννος ἐν Σικελίᾳ ἐγένετο.

* Φάλαρις, Ἀκραγαντῖνος, τυραννήσας δὲ Σικελίας ὅλης κατὰ τὴν νβ’ (LII: 572/1-569/8 BCE) ὀλυμπιάδα. (cfr Suda)

* Στησίχορος, ἐκ πόλεως Ἱμέρας τῆς Σικελίας: καλεῖται γοῦν Ἱμεραῖος. (cfr Suda)

Fuentes: cfr Esopo, C. 313. F. 383; Arist. Rhet. 2.20
 

Zouke, Anagnostikon: 50. Τυρταῖος

   Λακεδαιμόνιοι ἡττώμενοι (νικάω ↔ ἡττάω) ἐν τῷ πρὸς Μεσσηνίους πολέμῳ πολὺ ἠνιῶντο (< ἀνιάω· ὀδύνην ἔχω). ᾽Επεὶ οὖν τὰ πάντα μηχανώμενοι οὐδὲν ἤνυον (< ἀνύω· τελευτάω), μετεπέμψαντο παρ’ ᾽Αθηναίων βοήθειαν.

Μεσσήνη

    Οἱ δὲ τὸν μέγα παρ’ αὐτοῖς τιμώμενον καὶ ἀγαπώμενον ποιητὴν Τυρταῖον*  ἔπεμψαν. ῾Ο δ’ εἰς Λακεδαιμόνα ἐλθὼν ἐπειρᾶτο τοὺς στρατιώτας ἐπὶ τὸν πόλεμον ἐπάγειν λέγων αὐτοῖς· « Ἄνδρες στρατιῶται, μὴ ἐν τῷ πολέμῳ ἀνιᾶσθε καὶ δειλιᾶτε· (δειλιάω· φοβέομαι) οὐδενὸς τῇ ἀρετῇ ἡττᾶσθε· αἰσχρὸν τὸ ἡττᾶσθαι καὶ πρὸ τῶν πολεμίων φεύγειν. Οὐκ ἀνιᾶσθε ἐπὶ τοῖς καταλελειμμένοις οἴκοι γέρουσι, γυναιξὶ καὶ παισί; κινδυνεύουσιν οὗτοι ὑπὸ τοῖς πολεμίοις γενέσθαι (γίγνομαι ὑπό τινι· δοῦλον ποιεῖσθαι εἰς τινά). Χρῆσθε παραδείγμασι τοῖς πατράσιν ὑμῶν. Οὗτοι τὸ πᾶν ἐν τῷ πολέμῳ ἐμηχανῶντο, ὥστε μηδέποτε ἡττᾶσθαι. Ὁρμώμεθα (< ὁρμή: lat. 'impetus')  οὖν καὶ ἡμεῖς ἐπὶ τοὺς πολεμίους πιστεύοντες τῇ νίκῃ καὶ πειρώμεθα τούτους νικᾶν. Οὕτω μόνον ἀγαπῴμεθα ἄν καὶ τιμῴμεθα ὑπὸ τῶν πολιτῶν ». Τούτοις τοῖς λόγοις ἔπειθε τοὺς στρατιώτας προθύμως ἐπὶ τὸν πόλεμον ὁρμᾶν.

* Τυρται̂ος, υἱὸς τοῦ Ἀρχεμβρότου, Μιλήσιος, ἐλεγειοποιὸς καὶ αὐλητής (cfr Suda).

Zouke, Anagnostikon: 49. Λόγος Κύρου τοῦ πρεσβυτέρου πρὸς τοὺς στρατιώτας

Κῦρος ὁ πρεσβύτερος*  στρατεύων ἐπὶ Λυδίαν τοὺς στρατιώτας ὧδε ἐθάρρυνεν (θαρρύνω < τὸ θάρρος*)·

ἡ Λυδία, χώρα τῆς Ἀσίας (Imagen: Wikipedia)

 «Ἄνδρες φίλοι, γιγνώσκετε δήπου ὅτι ὑμᾶς καὶ ἀγαπῶ καὶ τιμῶ, ἐπεὶ καὶ ὑμεῖς τιμᾶτε καὶ ἀγαπᾶτέ με. ᾽Εκ παίδων ἠγάπων καὶ ἐτίμων ὑμᾶς· ἑώρων (< ὁράω) γὰρ ὅτι ἐγκρατεῖς εἴητε εἰς τὸ πεινῆν καὶ διψῆν· οὐδεὶς γὰρ ὑμῶν ἔπινεν, εἰ μὴ διψῴη (ἐὰν τις ἐθέλῃ μὲν πίνειν, δύνηται δὲ μή, οὗτος διψῇ), οὐδ’ ἤσθιεν, εἰ μὴ πεινῴη (πεινῇ ὁ μὴ ἔχων μηδὲν ὥστε φαγεῖν, ἐθέλων δὲ φαγεῖν). Πρὸς δὲ λογίζομαι ὅτι ἐτολμᾶτε πάντα κίνδυνον ὑπομένειν καὶ πάντα τρόπον ηὑρίσκεσθε, ὥστε ἐργάται ἀγαθῶν ἔργων γενέσθαι.  Ὁμοίως δὲ καὶ νῦν ὁρῶ ὅτι τὰ πολεμικὰ ἀγαθοὶ (· ἀγαθοὶ ἐν τοῖς πολεμικοῖς) ἄνδρες  ἐστέ· τοὺς γὰρ πόνους τοῦ ζῆν ὑπομένετε, ἐν δὲ τοῖς κινδύνοις οὐκ ἀπο-δειλιᾶτε (< δειλιάω: φοβέομαι), οὐδέποτε δ’ ὁ ὕπνος νικᾷ ὑμᾶς. ᾽Εὰν οὖν καὶ νῦν μὴ ἀποδειλιῶμεν, βεβαίαν τὴν νίκην ἕξομεν. ῾Ορμῶμεν (· προσβάλλωμεν) οὖν προθύμως ἐπὶ τοὺς πολεμίους· οὕτω νικῷμεν ἂν αὐτούς. ᾽Εγὼ δ’ ἂν ὑμᾶς ὁρῶ τολμῶντας, ἀγαθὸς ἡγεμὼν ἔσομαι καὶ ἀμείψομαι (ἀμείβομαι: ‘recompensar’) ὑμᾶς. Τολμᾶτε οὖν καὶ νικᾶτε τοὺς πολεμίους· οὕτω τιμῷτε ἂν τὴν πατρίδα».

Ταῦτ’ εἰπὼν ἔθυσε τοῖς θεοῖς καὶ εὐθὺς ἐπὶ τὴν Λυδίαν ἦγε τὴν στρατιάν.

*  Κῦρος, ὁ τῶν Περσῶν βασιλεύς (ca. 559-530 a. C.)

*θάρρος, τό : confianza (de quien no está en peligro)
τόλμα ἡ: audacia
θρασύτης ἡ : temeridad


Cfr Xen. Cyrop. 1.5.7 ss.

Zouke, Anagnostikon: 48. Δερκυλίδας καὶ Μειδίας

Μειδίας* φονεύσας (< φονεύω· ἀποκτείνω) τὴν μητέρα τῆς ἑαυτοῦ γυναικὸς, Μανίαν, κύριος τῆς Αἰολίδος ἐγένετο καὶ ἐν τῇ τῶν Γεργιθίων* ἀκροπόλει μετὰ τῆς ἑαυτοῦ φρουρᾶς (· φυλάκων) διέμενεν.Ὅτε οὖν Δερκυλίδας* τὴν Αἰολίδα καὶ Γέργιθα κατέλαβεν, ἐβούλετο κολάσαι (< κολάζω· τιμωρέω) Μειδίαν ἐπὶ τῷ τῆς Μανίας θανάτῳ. Πρὸς τοῦτο ἔταξε μὲν τοὺς ἑαυτοῦ στρατιώτας περὶ τὰ τείχη, αὐτὸς δὲ σὺν τῷ Μειδίᾳ εἰσῆλθεν εἰς τὴν ἀκρόπολιν, ἔνθα τῇ Ἀθηνᾷ ἔθυσε.

αἱ πύλαι καὶ τὰ τῆς πόλεως τείχη

Μειδίας δὲ προ-αισθόμενος κακὰ τοῖς ἑαυτοῦ λέγει τῷ Δερκυλίδᾳ· « ᾽Εγώ, ὦ Δερκυλίδα, ἀπέρχομαι οἴκαδε παρασκευάσων ξένιά σοι καὶ τοῖς σοῖς στρατιώταις ». 

Δερκυλίδας μέντοι λέγει· « Οὐ μὰ Δία· αἰσχρὸν (· κακόν, οὐ καλὸν ἰδεῖν) γὰρ ξενίζεσθαι ἐμὲ καὶ τοὺς ἐμοὺς στρατιώτας ὑπὸ σοῦ καὶ τῶν ὑμετέρων· ἡμεῖς γὰρ ἐθύσαμεν τῇ θεᾷ· μένε παρ’ ἡμῖν. ῞Εως δ’ ἂν τὸ δεῖπνον ὑπὸ τῶν ἡμετέρων παρασκευάζηται, ἐγὼ καὶ σὺ τὰ δίκαια διασκεψόμεθα (<δια-σκοπέω)».

᾽Επεὶ δ’ ἐκαθέζοντο, λέγει Δερκυλίδας· «Οἱ ἡμέτεροι, ὦ Μειδία, καταλείπουσι τὴν σφετέραν οὐσίαν τοῖς ἑαυτῶν υἱοῖς· ὑμεῖς δὲ καὶ οἱ ὑμέτεροι τί πράττετε; Σὲ ὁ πατὴρ ἄρχοντα τοῦ σοῦ οἴκου κατέλιπε καὶ τῶν σῶν οἰκιῶν καὶ νομῶν».

«Μάλιστα», εἶπεν ὁ Μειδίας.

Καταλέγοντος δὲ Μειδίου τὰ κτήματα ἀπέγραφον οἱ περὶ Δερκυλίδαν. ᾽Επεὶ δ᾽ ἀπεγέγραπτο πάντα, λέγει ὁ Δερκυλίδας· «Μανία δὲ τίνος ἦν;»

Οἱ δὲ παρόντες εἶπον «Φαρναβάζου*».

«Οὐκοῦν», εἶπεν ὁ Δερκυλίδας, «καὶ τὰ ἐκείνης ἡμέτερα ἂν εἴη, ἐπεὶ νικηταί ἐσμεν».

Οὕτω Δερκυλίδας, τὸν τῆς Μανίας θάνατον ἔχων αἰτίαν*, τὴν ἀρχὴν τὸν Μειδίαν ἀφείλετο (< ἀφ-αιρέω ) καὶ κύριος τῆς Αἰολίδος ἐγένετο. 

_________________
 * Μειδίας, γαμβρός τῆς Μανίας, σατράπου Ἀιολίδος. ταύτην φονεύσας παρέλαβε τὴν σατραπείαν.
* Γέργις, ὄνομα πόλεως. Γεργίθιος ὁ πολίτης
* Δερκυλίδας, στρατηγὸς τῶν Σπαρτιατῶν
* Φαρνάβαζος, σατράπης τοῦ Δασκυλίου
 * εὑρίσκων τὸν αἴτιον τοῦ τῆς Μανίας φόνου, τοῦτ’ ἔστιν, Μειδίαν 

cfr. Xen. Hell. 3.1.15-28