νικήσασι τοὺς Πέρσας τοῖς Ἀθηναίοις νόμος ἐγένετο ὅδε. μιᾷ (· πρώτῃ) ἡμέρᾳ τοῦ ἐνιαυτοῦ (ὁ ἐνιαυτός = τὸ ἔτος) ἀλεκτρυόνες ἐν τῷ θεάτρῳ δημοσίᾳ (· δημοτελεῖ, Lat. publice) ἠγωνίζοντο. τὴν δὲ αἰτίαν τούτων νῦν διηγήσομαι.
ὅτε γὰρ ὁ Θεμιστοκλῆς τοὺς πολίτας ἐξ-ῆγεν ἐπὶ τοὺς βαρβάρους, εἶδε κατὰ τύχην αλεκτρυόνας τινὰς μαχομένους. ἐπι-στήσας οὖν τὴν στρατιὰν, ἔ-λεξε (· εἶπε) τοιάδε:
«τούτους μὲν οὖν ὁρᾶτε, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἰσχυρῶς πρὸς ἀλληλοὺς ἀγωνιζομένους. κακο-παθοῦσι δὲ οὔτε, ὥσπερ ὑμεῖς, ὑπὲρ πατρίδος, οὔτε ὕπερ πατρῴων (πατρῷος· πάτριος) θεῶν οὐδὲ μὴν ὑπὲρ δόξης, οὐδὲ ὑπὲρ παίδων, ἀλλὰ τόδε μόνον βουλόμενοι· τοῦ ἑτέρου μὴ ἡσσᾶσθαι (ἡσσάομαι ↔ νικάω)!»
ταῦτα δὲ εἰπὼν θαυμασίως ὡς ἐπ-έ-ρ-ρωσε (ἐπιρρώννυμι < ῥώμη, Lat. robur) τοὺς ᾿Αθηναίους.
μνημεῖον οὖν ἐκείνων ὁ νόμος κατ-έ-στη.
τότε δὲ στᾶσα ἡ γυνὴ καὶ βοῶσα (< βοή) ᾔτησε (αἰτέω) παρὰ τοῦ θεοῦ ἀλλᾶντα.
 |
| ἀλλᾶντες |
«ὁ γὰρ ἐμὸς ἀνὴρ», ἔ-φη, «τὰ τοιαῦτα στέργει».
ταύτῃ οὖν ἀλλᾶντα δοὺς ὁ θεὸς, «ἕν μὲν», ἔ-φη, «τῶν δώρων ἔχεις!»
τότε δὲ ὀργισθεὶς ὁ ἄνθρωπος, «ὦ γύναι», ἔ-φη, «βούλομαι τὸν ἀλλᾶντα τῇ σῇ ῥινὶ ἐμ-φύεσθαι (· αὐξάνεσθαι)».
 |
| ῥίς |
ὀ δε θεὸς εὐθὺς, «ἔστω (εἰμὶ) ταῦτα!» ἔ-φη, «καὶ τῶν δώρων τὸ δεύτερον ἔχεις τόδε!»
ἀλλ’ οὐδὲ ταῦτα ἐκείνῳ ἤρεσκεν (ἀρέσκω, Lat. placuit)· ἐ-φοβεῖτο γὰρ, μὴ καταγέλαστος ᾖ, τοιαύτην τὴν γυναῖκα ἔχων. ἠναγκάσθη (< ἀνάγκη) οὖν τὸ τρίτον δεῖσθαι (δέομαι· ἱκετεύω) τοῦ θεοῦ, ὥστε ἀφανίσαι (ἀφανίζω· ἀν-αιρέω) αὖθις τὸν ἀλλᾶντα.
τοῦτο δὲ ποιήσας ὁ ῾Ερμῆς καὶ αὐτὸς ἠφάνιστο.
ἀκούσας δὲ ὁ θεὸς, «βούλει οὖν», ἔ-φη, «δῶ σοι νέαν τινὰ οἰκίαν καὶ καλὴν, ἀντὶ τῆσδε τῆς καλῦβης;»
καὶ ἐκεῖνος ἔ-φη βούλεσθαι.
ὁ δὲ θεὸς «ἔσται ἄρα (· οὖν) ταῦτα» ἔ-φη· καὶ ἅμα ἔ-δειξεν αὐτῷ οἰκίαν λαμπροτάτην, ἐκεῖ ἑστῶσαν, ἵνα (· ὅπου) πρὸ τοῦ (τοῦ Pron.· τούτου) ἦν ἡ καλύβη. ὁ μὲν οὖν ῾Ερμῆς, τοσαῦτα εἰρηκὼς, ἀπῄει (ἄπειμι· ἀπέρχομαι).
ὁ δὲ πένης, εἰς-ελθὼν εἰς τὴν οἰκίαν, τὸν λοιπὸν βίον μακαρίως δι-ῆγε.
πυθόμενος (πυνθάνομαι· μανθάνω, οἶδα) δὲ ἐκεῖνα, ὁ πλούσιος ἠθύμησεν (ἀθυμέω· ἄθυμός εἰμι καὶ οὐ θαρρῶ). ἐ-κέλευσεν οὖν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα θεῖν, καὶ —ἢν (· ἐὰν) δύνηται— τόν ξένον πείσασαν (πείθω τινά τι = παραινέω τινὶ ποιεῖν τι, Lat. suadeo) ἀπ-άγειν· ἔ-φη γάρ βούλεσθαι καὶ αὐτὸς ἐκεῖνον ἑστιᾶν (ἑστιάω· ὑποδέχομαι τὸν ξένον).
ὁ δὲ Ἑρμῆς, ἀκούσας ἃ ἡ γυνὴ λέγει, πρῶτον μὲν οὐκ ἐ-πείθετο (πείθομαι· ὑπακούω), τέλος δὲ ἔφη εἰς-ιέναι. δειπνήσας ἄρα μετὰ τῶν πλουσίων, τρία δῶρα καὶ τούτοις ὑπ-έ-σχετο (ὑπισχνέομαι· ἐπαγγέλλομαι, Lat. polliceor).
